Połóg to okres intensywnej rekonwalescencji organizmu kobiety po porodzie. Trwa średnio 6 do 8 tygodni i obejmuje zarówno zmiany fizjologiczne (jak obkurczanie się macicy, gojenie krocza lub blizny po cięciu cesarskim, odchody połogowe), jak i zmiany psychiczne (baby blues, uczucie przeciążenia, adaptacja do nowej roli).
Ten czas nie kończy się wraz z wypisem ze szpitala – to czwarty trymestr ciąży, w którym równie ważne jak opieka nad noworodkiem jest dbanie o zdrowie, emocje i odpoczynek matki.
Ten artykuł powstał na podstawie zaleceń takich instytucji jak WHO, a także aktualnych publikacji naukowych. Znajdziesz tu statystyki, etapy połogu, plan dnia, dietę, porady ekspertów oraz częste błędy i pytania zadawane przez mamy. To źródło wiedzy, które pomoże Ci zrozumieć, co się dzieje z Twoim ciałem i umysłem po porodzie – i jak najlepiej wspierać siebie w tym wyjątkowym czasie.
Spis treści
Etapy połogu
Etap połogu | Czas trwania | Co się dzieje w organizmie matki |
---|---|---|
Połóg bezpośredni | 1 doba po porodzie | Obkurczanie macicy, krwawienie, pierwsze karmienie piersią, zmiany hormonalne |
Połóg wczesny | 2–7 dni | Intensywne gojenie ran (krocze, cięcie cesarskie), laktacja, odchody połogowe |
Połóg późny | 2–6 (czasem 8) tygodni | Stabilizacja hormonów, powrót miesiączki (jeśli nie karmisz), regeneracja psychiczna |
Typowe objawy w połogu
- Obfite krwawienie (odchody połogowe – lochia)
- Skurcze macicy podczas karmienia
- Obrzęki nóg i stóp (szczególnie po porodzie przez CC)
- Uczucie zmęczenia i senność
- Baby blues (krótkotrwałe obniżenie nastroju)
Statystyki
- Aż 85% kobiet doświadcza obniżonego nastroju w pierwszym tygodniu połogu (baby blues)
- Około 10–15% rozwija objawy depresji poporodowej
- 70% kobiet skarży się na ból lub dyskomfort w okolicach krocza
- 25% porodów w Polsce kończy się cięciem cesarskim, co wydłuża czas gojenia
Gotowy plan działania na każdy dzień połogu
Godzina | Czynność | Cel |
---|---|---|
6:00–8:00 | Delikatne rozciąganie, higiena, śniadanie | Rozruch organizmu, wsparcie metabolizmu |
9:00 | Karmienie, nawadnianie | Wspomaganie laktacji i regeneracji |
11:00 | Spacer po mieszkaniu | Krążenie, profilaktyka zakrzepicy |
12:30 | Obiad lekkostrawny | Wzmocnienie, poprawa perystaltyki jelit |
14:00 | Drzemka lub leżenie | Odpoczynek i regeneracja |
16:00 | Kontakt z rodziną, rozmowa, wsparcie | Dobrostan emocjonalny, zapobieganie izolacji |
18:00 | Kolacja | Przygotowanie do wieczornego karmienia i snu |
21:00 | Prysznic, ćwiczenia dna miednicy (jeśli możliwe) | Higiena, wspomaganie regeneracji mięśni |
Porady ekspertów – co zaleca położna i ginekolog?
- Nie ignoruj bólu. Jeśli krwawienie lub ból są intensywne, nie czekaj – skonsultuj się z lekarzem.
- Zadbaj o emocje. Wspieraj się psychicznie: rozmowa z partnerem, położną lub psychologiem to nie słabość, ale dojrzałość.
- Nie rób wszystkiego sama. Połóg to nie test samodzielności – aktywnie deleguj obowiązki.
- Stosuj podkłady chłonne, nie tampony. Chroni to przed infekcjami.
- Zgłaszaj oznaki depresji. Jeśli po 2 tygodniach nastrój się nie poprawia – potrzebujesz wsparcia specjalistycznego.
Najczęstsze błędy po porodzie
- Ignorowanie objawów infekcji (nieprzyjemny zapach odchodów, gorączka)
- Przemęczanie się, brak odpoczynku
- Rezygnacja z pomocy (wstyd, perfekcjonizm)
- Zbyt wczesny powrót do intensywnych ćwiczeń fizycznych
- Zaniedbanie stanu psychicznego – milczenie o emocjach
Dieta połogowa – co jeść, czego unikać?
Składnik | Przykłady | Korzyści |
---|---|---|
Białko | Jajka, ryby, rośliny strączkowe | Gojenie tkanek, wsparcie produkcji mleka |
Wapń | Jogurt, jarmuż, migdały | Kości, zęby, układ nerwowy |
Błonnik | Kasze, warzywa korzeniowe | Zaparcia, perystaltyka jelit |
Żelazo | Wątróbka, szpinak, soczewica | Przeciwdziałanie anemii |
Płyny | Woda, herbaty ziołowe, buliony | Nawodnienie, regeneracja |
Sekcja FAQ – najczęstsze pytania
Bibliografia
- WHO. Postnatal care of the mother and newborn (2022).
- ACOG. Optimizing Postpartum Care. Practice Bulletin No. 136.
- Royal College of Obstetricians and Gynaecologists (RCOG), Guidelines on Postnatal Care.
- American Psychological Association. Recognizing Postpartum Depr