26 tydzień ciąży – rozwój dziecka, zmiany u mamy i przygotowania

26 tydzień ciąży to czas, kiedy zarówno organizm mamy, jak i rozwijające się dziecko przechodzą intensywne zmiany. To już połowa siódmego miesiąca ciąży, końcówka drugiego trymestru i moment, w którym wiele przyszłych mam zaczyna odliczać tygodnie do porodu. Co się dzieje w 26 tygodniu ciąży? Maluszek szybko rośnie i nabiera nowych umiejętności, a przyszła mama może odczuwać nowe objawy i dolegliwości związane z powiększającym się brzuszkiem. W tym artykule omówimy rozwój dziecka w 26 tygodniu ciąży, fizyczne i emocjonalne zmiany u kobiety, najczęstsze objawy, zalecenia dotyczące diety i ćwiczeń, ważne badania lekarskie oraz przygotowania do porodu. Znajdziesz tu także praktyczne porady dla rodziców oraz sekcję FAQ z odpowiedziami na najczęstsze pytania. Zapraszamy do lektury – ciepłym, wspierającym i profesjonalnym tonem rozwiejemy Twoje wątpliwości związane z 26. tygodniem ciąży.

26 tydzień ciąży – rozwój dziecka

W 26 tygodniu ciąży dziecko jest już niemal w pełni ukształtowane, choć wciąż rośnie i dojrzewa. Maluszek mierzy teraz około 33–35 cm (licząc od czubka głowy do pięt) i waży mniej więcej 800–900 gramów– to porównywalne do wielkości dużej kukurydzy cukrowej lub małej dyni. Jego ciało nabiera proporcji noworodka, a pod skórą gromadzi się coraz więcej tkanki tłuszczowej, dzięki czemu skóra staje się mniej przejrzysta i bardziej różowa. Waga i wymiary maluszka rosną w szybkim tempie – tydzień temu ważył około 750 g, a tydzień później może przekroczyć już 1 kilogram! Poniższa tabela porównawcza przedstawia orientacyjne parametry dziecka w 25, 26 i 27 tygodniu ciąży wraz z ciekawostkami rozwojowymi:

Organy wewnętrzne dziecka w 26 tygodniu ciąży doskonalą swoje funkcje. Płuca są jednym z najważniejszych organów dojrzewających na tym etapie – zaczynają wytwarzać surfaktant, substancję potrzebną do prawidłowego rozprężania pęcherzyków płucnych przy oddychaniu. Choć maluch ćwiczy ruchy oddechowe, wdychając i wydychając wody płodowe przez otwarte nozdrza, jego płuca nie są jeszcze gotowe do samodzielnego oddychania powietrzem. Gdy dziecko przyjdzie na świat, surfaktant ułatwi napływanie powietrza do pęcherzyków płucnych i przenikanie tlenu do krwi. Dobra wiadomość jest taka, że od tego tygodnia szanse dziecka na przeżycie w razie przedwczesnego porodu znacząco rosną – medycyna potrafi uratować większość wcześniaków urodzonych po 26. tygodniu ciąży (szacunkowo nawet 8 na 10 dzieci przeżywa dzięki intensywnej opiece neonatologicznej).

Układ nerwowy i zmysły dziecka również intensywnie się rozwijają. Mózg zwiększa swoją objętość i tworzy coraz więcej połączeń nerwowych. Kubki smakowe są już w pełni rozwinięte – malec może rozróżniać podstawowe smaki płynu owodniowego, który połyka. Słuch dziecka w 26 tygodniu ciąży jest coraz lepszy: maluch słyszy bicie serca mamy, jej głos, a także dźwięki dochodzące z otoczenia poza brzuchem. Gwałtowny hałas lub bardzo głośna muzyka mogą spowodować, że dziecko gwałtownie się poruszy lub podskoczy w reakcji na zaskoczenie. Warto unikać długotrwałego hałasu – bardzo głośne koncerty czy imprezy mogą być stresujące dla dziecka. Na co dzień jednak zwykłe odgłosy otoczenia (rozmowy, muzyka w tle, hałas uliczny) nie stanowią zagrożenia i maluszek zwykle się do nich przyzwyczaja. Możesz zacząć rozmawiać z dzieckiem, czytać mu lub puszczać kołysanki, aby oswajać je ze swoim głosem – po narodzinach rozpozna go i będzie on działał kojąco.

Wzrok dziecka również się poprawia. Oczy maluszka – choć przez wiele tygodni zamknięte – teraz zaczynają się otwierać. Gałki oczne są w pełni uformowane, pojawia się także odruch mrugania. Co ciekawe, tęczówki nie mają jeszcze pigmentu, więc kolor oczu dziecka w 26 tygodniu ciąży jest nadal nieokreślony (pigmentacja tęczówki nastąpi dopiero po narodzinach). Dziecko reaguje na zmiany natężenia światła – jeśli na brzuch mamy padnie mocniejsze światło (np. latem bezpośrednie słońce lub światło latarki), maluch może odwrócić się, zamrugać lub lekko się poruszyć, reagując na jasność. Możesz nawet delikatnie „bawić się” z brzuszkiem – ostrożne skierowanie latarki na brzuch czasem skutkuje tym, że maluch wierci się lub kopie w odpowiedzi. Oczywiście rób to z umiarem, aby nie stresować dziecka, ale taka interakcja może być dla rodziców źródłem radości.

W 26 tygodniu następują też inne ciekawostki rozwojowe. Jeśli spodziewasz się chłopca, to jego jądra kontynuują wędrówkę z jamy brzusznej do moszny – cały proces potrwa do trzeciego trymestru, a bywa że kończy się dopiero po narodzinach. U dziewczynek rozwijają się już jajeczka w jajnikach. Kręgosłup dziecka jest na tyle wzmocniony, by utrzymać rosnące ciało – składa się z około 150 stawów, 33 kręgów i aż 1000 więzadeł. Serce maluszka bije bardzo szybko – około 140-150 uderzeń na minutę – i pompuje krew do całego ciała poprzez rozwijającą się sieć naczyń krwionośnych. Skóra dziecka staje się coraz mniej przezroczysta dzięki wspomnianemu gromadzeniu tłuszczu oraz rozwijającemu się krążeniu podskórnemu. Maluch nadal pokryty jest delikatnym meszkiem (lanugo) i maźą płodową, które chronią jego skórę w środowisku wodnym.

Na tym etapie dziecko jest bardzo aktywne – jego ruchy są częste i odczuwalne. W macicy wciąż jest na tyle dużo miejsca, że malec może zmieniać pozycję, fikać koziołki, a nawet obrócić się główką w dół (choć wiele dzieci zrobi to dopiero w third trymestrze). Możesz wyczuć regularne kopniaki, obroty, a czasem rytmiczne drgania – to hiccupy (czkawka płodu), spowodowane ćwiczeniem oddychania i połykaniem wód płodowych. Każde dziecko ma swój własny wzorzec aktywności – zazwyczaj maluch jest bardziej ruchliwy, gdy mama odpoczywa albo po posiłku, a może być spokojniejszy, gdy mama jest w ruchu. Warto poznać rytm aktywności swojego dziecka. Jeśli zauważysz wyraźne osłabienie lub brak ruchów, skontaktuj się z lekarzem lub położną – zawsze lepiej sprawdzić, czy wszystko jest w porządku.

26 tydzień ciąży – zmiany w organizmie mamy

Ciało przyszłej mamy w 26 tygodniu ciąży wyraźnie pokazuje, że rozwija się w nim nowe życie. Brzuch jest już okazały i z każdym tygodniem staje się większy oraz cięższy. Dno macicy znajduje się około 5–6 cm powyżej pępka, co oznacza, że macica sięga już wysoko w jamie brzusznej. Możesz odczuwać, że Twoje narządy wewnętrzne są nieco ściśnięte – żołądek ma mniejszą pojemność, płuca mają trochę mniej miejsca do rozszerzania się, a pęcherz jest częściej uciskany. W efekcie wiele ciężarnych doświadcza typowych dolegliwości związanych z rosnącym brzuchem.

Masa ciała mamy znacznie się zwiększyła w porównaniu do początku ciąży. Do 26. tygodnia ciąży przeciętny przyrost wagi wynosi około 6–10 kg (dokładna wartość zależy od Twojej wagi wyjściowej i indywidualnych predyspozycji). Te dodatkowe kilogramy to nie tylko masa dziecka, ale też powiększona macica, łożysko, wody płodowe, powiększone piersi oraz zwiększona objętość krwi i płynów w Twoim organizmie. Przybieranie na wadze jest naturalne i potrzebne, ale może powodować uczucie ociężałości. Twój środek ciężkości przesunął się do przodu wraz z rosnącym brzuchem, co wpływa na postawę i równowagę. Nic dziwnego, że możesz czuć się trochę bardziej niezgrabna – potykanie się czy trudności z wstawaniem z niskiego fotela są w tym okresie dość powszechne. Zwłaszcza pod koniec dnia możesz odczuwać zmęczenie i dyskomfort.

Typowe objawy i dolegliwości w 26 tygodniu ciąży

Wiele objawów, które Ci towarzyszą, wynika z powiększającego się brzucha i zmian hormonalnych. Oto najczęstsze dolegliwości w 26 tygodniu ciąży i ich przyczyny:

• Zgaga i problemy trawienne: Rosnąca macica uciska na żołądek i jelita, co może powodować uczucie pełności po posiłku oraz nasilać zgagę, wzdęcia i zaparcia. Dodatkowo hormon progesteron spowalnia perystaltykę jelit, sprzyjając zaparciom. Możesz odczuwać pieczenie w przełyku (zgagę) szczególnie po obfitszym posiłku lub w pozycji leżącej – to wynik cofania się kwasów żołądkowych. Wskazówka: Jedz częściej, ale mniejsze porcje, unikaj bardzo tłustych, pikantnych potraw i nie kładź się od razu po jedzeniu, aby złagodzić te dolegliwości.
• Częste oddawanie moczu: Macica naciska na pęcherz moczowy, dlatego możesz odczuwać częstszą potrzebę wizyty w toalecie, nawet w nocy. Niestety ta dolegliwość może Ci towarzyszyć już do końca ciąży. Mimo to nie ograniczaj płynów – odpowiednie nawodnienie jest ważne (o czym dalej). Pamiętaj również o higienie intymnej; ciężarne są bardziej narażone na infekcje dróg moczowych, a częste wizyty w toalecie mogą być pierwszym ich sygnałem. Jeśli poczujesz pieczenie przy oddawaniu moczu lub ból w dole brzucha, skonsultuj się z lekarzem – infekcje trzeba leczyć, by nie dopuścić do powikłań.
• Bóle pleców i kręgosłupa: Rosnący brzuch przesuwa postawę ciała – często pogłębia się lordoza lędźwiowa (wygięcie kręgosłupa w dolnej części pleców), co obciąża mięśnie przykręgosłupowe. Możesz odczuwać bóle w okolicy lędźwi, zwłaszcza po dłuższym staniu lub siedzeniu w jednej pozycji. Dodatkowe kilogramy obciążają także stawy biodrowe, kolana i stopy, co pod koniec dnia może skutkować ich bólem. Rada: Zadbaj o prawidłową postawę – staraj się nie wypinać brzucha nadmiernie do przodu. Noś wygodne, stabilne obuwie na płaskiej podeszwie. Wieczorem możesz zrobić ciepłą (ale nie gorącą) kąpiel lub poprosić partnera o delikatny masaż pleców.
• Ból miednicy i pachwin: W 26 tygodniu ciąży więzadła miednicy mogą się rozluźniać pod wpływem hormonów (relaksyny) przygotowując ciało do porodu. Czasem powoduje to ból w okolicy spojenia łonowego, miednicy lub pachwin, zwłaszcza przy zmianie pozycji, wstawaniu z łóżka czy chodzeniu po schodach. Jeżeli ból miednicy jest silny, warto skonsultować się z lekarzem – może on zalecić specjalne ćwiczenia lub noszenie pasa ciążowego odciążającego kręgosłup i miednicę.
• Skurcze łydek i nóg: Być może zauważyłaś, że częściej łapią Cię skurcze mięśni nóg, szczególnie łydek w nocy. To częsta przypadłość w drugim i trzecim trymestrze. Przyczyną mogą być niedobory magnezu lub wapnia, zmęczenie mięśni oraz ucisk macicy na nerwy. Gdy złapie Cię skurcz, spróbuj wyprostować nogę w kolanie i delikatnie pociągnąć palce stopy w kierunku kolana – to rozciągnie łydkę i zazwyczaj pomaga. Dobrze jest też wykonywać profilaktycznie proste ćwiczenia stóp i kostek przed snem, a także upewnić się, że dieta dostarcza odpowiedniej ilości magnezu (orzechy, banany, kakao) i wapnia. Jeśli skurcze są częste, porozmawiaj z lekarzem – być może zaleci suplementację.
• Obrzęki stóp i kostek: Pod koniec dnia Twoje stopy oraz kostki mogą być obrzęknięte. Zatrzymywanie wody w organizmie i nacisk macicy na naczynia krwionośne utrudniający powrót krwi z nóg mogą powodować lekkie opuchnięcia (szczególnie w ciepłe dni). Jak sobie pomóc? Wypoczywaj z uniesionymi nogami (np. połóż się i podeprzyj nogi na poduszce), noś luźne skarpetki/rajstopy bez ciasnych ściągaczy, pij dużo wody (to paradoksalnie pomaga redukować zatrzymanie płynów) i unikaj długiego stania. Umiarkowany spacer również usprawnia krążenie. Uwaga: jeśli obrzęki są duże, gwałtowne lub towarzyszy im ból głowy czy nadciśnienie – skontaktuj się z lekarzem, bo mogą sygnalizować powikłania.
• Żylaki i hemoroidy: Wzrost objętości krwi i nacisk macicy na żyły (zwłaszcza żyłę główną dolną) mogą sprzyjać powstawaniu żylaków, najczęściej na nogach, a także hemoroidów (żylaków odbytu). Dodatkowo zaparcia nasilają problem hemoroidów. Aby zapobiegać żylakom, unikaj długiego stania, nie zakładaj nogi na nogę podczas siedzenia, ruszaj się regularnie. Na hemoroidy pomogą dieta bogata w błonnik, picie wody i ewentualnie ciepłe nasiadówki; jeśli ból jest dokuczliwy, poradź się lekarza o bezpieczne środki łagodzące.
• Rozstępy i swędzenie skóry: Rozciąganie się skóry na brzuchu, biodrach czy piersiach może powodować pojawienie się rozstępów – czerwonych lub fioletowych prążków. Niestety nie da się całkowicie uniknąć rozstępów, bo w dużej mierze zależy to od predyspozycji genetycznych i intensywności rozciągania skóry. Możesz jednak pielęgnować skórę, by zwiększyć jej elastyczność: codziennie nawilżaj brzuch i inne narażone miejsca balsamem lub olejkiem do skóry w ciąży. Regularne masaże skóry z użyciem oliwki czy kremu mogą zmniejszyć swędzenie i poprawić jej kondycję. Pamiętaj, że świeże rozstępy z czasem zbledną i staną się mniej widoczne. Traktuj je jak “blizny dumy” – pamiątkę po niezwykłej drodze, jaką przechodzi Twoje ciało.
• Zmęczenie i problemy ze snem: Wkraczasz w etap, gdy możesz znów odczuwać większe zmęczenie – brzuszek jest już spory, trudno znaleźć wygodną pozycję do spania, a do tego dochodzą nocne wizyty w toalecie czy skurcze nóg. Wiele kobiet skarży się na bezsenność lub przerywany sen. Pomocne może być spanie na lewym boku (ta pozycja poprawia ukrwienie łożyska), z poduszką ciążową lub zwykłą poduszką między kolanami i pod brzuchem dla podparcia. Unikaj ekranów (smartfon, TV) tuż przed snem, wywietrz sypialnię i postaraj się odprężyć – to ułatwi zaśnięcie. Jeśli czujesz się senna w ciągu dnia, spróbuj krótkiej drzemki regeneracyjnej.
• Szybsze bicie serca, zadyszka: Twoje serce pracuje teraz na zwiększonych obrotach, żeby przepompować krew dla Ciebie i dziecka. Tętno spoczynkowe może być nieco podwyższone. Możesz też łapać lekką zadyszkę przy wchodzeniu po schodach czy dłuższym mówieniu – to dlatego, że macica unosi przeponę i zmniejsza nieco pojemność płuc. Staraj się nie forsować i odpoczywaj, gdy tego potrzebujesz. Zadyszka w umiarkowanym stopniu jest normalna, ale jeśli miałabyś uczucie duszności w spoczynku lub kołatania serca – powiedz o tym lekarzowi.

Zmiany emocjonalne i samopoczucie mamy

W 26 tygodniu ciąży zmiany zachodzą nie tylko w ciele, ale i w psychice przyszłej mamy. Burza hormonów, rosnąca odpowiedzialność i coraz bliższa perspektywa bycia rodzicem mogą wpływać na Twój nastrój i emocje. To normalne, że możesz odczuwać huśtawkę nastrojów – jednego dnia euforię i podekscytowanie, a kolejnego zmartwienie czy rozdrażnienie bez wyraźnego powodu. Twoje myśli coraz częściej krążą wokół dziecka i tego, jak będzie wyglądało życie po porodzie. Być może łapiesz się na tym, że z ciekawością spoglądasz na inne kobiety w ciąży lub mamy z niemowlętami w wózkach – to naturalny odruch, wynikający z Twojego nastawienia na macierzyństwo.

Wiele przyszłych mam odczuwa w tym okresie wzrost lęków i obaw. Z jednej strony rośnie więź z dzieckiem – czujesz jego ruchy, mówisz do brzuszka, wyobrażasz sobie, jak je przytulasz. Z drugiej strony mogą pojawić się pytania: Czy poradzę sobie przy porodzie? Czy dziecko urodzi się zdrowe? Jak zmieni się nasze życie? – to zupełnie zrozumiałe wątpliwości. Stres i niepokój mogą nasilać się zwłaszcza u mam oczekujących pierwszego dziecka. Pamiętaj, że masz prawo do takich uczuć. Rozmawiaj o nich z partnerem, przyjaciółką, własną mamą lub innymi doświadczonymi mamami. Jeśli lęk Cię przytłacza, nie wstydź się porozmawiać z lekarzem – wspólnie znajdziecie sposób, byś poczuła się pewniej. Czasem pomocne są zajęcia w szkole rodzenia lub grupy wsparcia dla ciężarnych, gdzie możesz podzielić się obawami.

Może pojawić się tzw. “baby brain”, czyli wrażenie roztargnienia i zapominalstwa. Bywa, że kobiety w ciąży zapominają, po co przyszły do sklepu lub gdzie położyły klucze. Nie jest to udowodniony medycznie syndrom, ale wiele z nas tego doświadcza. Przyczyną może być przemęczenie, rozproszenie uwagi (skupienie na dziecku) i zmiany hormonalne. Najlepiej podejść do tego z humorem – prowadź notatki, listy “to-do”, korzystaj z przypomnień w telefonie, a drobne wpadki wybaczaj sobie z uśmiechem.

Warto też wspomnieć o relacjach z partnerem. Drugi trymestr często określa się jako “miodowy okres ciąży” – wiele kobiet ma więcej energii i lepszy nastrój niż na początku, co sprzyja bliskości z partnerem. Jednak rosnący brzuch i nadchodzące obowiązki mogą rodzić nowe napięcia. Ważne jest, byście rozmawiali otwarcie o swoich uczuciach i obawach. Partner może nie odczuwać tego wszystkiego tak intensywnie jak Ty, ale na pewno przeżywa po swojemu – może martwić się o Wasze finanse, o Twoje zdrowie, albo czuć się nieco odsunięty. Włącz go w przygotowania do przyjścia dziecka na świat (wspólne kompletowanie wyprawki, wspólna lektura o pielęgnacji niemowlęcia, chodzenie na USG czy do szkoły rodzenia). Budowanie tej więzi i poczucia bycia drużyną zaprocentuje, gdy maluszek już się urodzi.

Na koniec, pamiętaj o pozytywach: wiele mam w drugim trymestrze czuje się nadal całkiem dobrze fizycznie – mdłości dawno minęły, masz jeszcze względnie dużo energii, cera może promienieć (tzw. “ciążowy glow”), włosy bywają gęstsze. Ciesz się tym szczególnym czasem oczekiwania, jeśli tylko możesz. Dbaj o siebie, pozwalaj sobie na odpoczynek i drobne przyjemności – szczęśliwa mama to szczęśliwe dziecko!

Zalecenia żywieniowe w 26 tygodniu ciąży

Dieta w 26 tygodniu ciąży nadal odgrywa kluczową rolę dla zdrowia mamy i rozwijającego się dziecka. Choć mija już ponad połowa ciąży, w drugim trymestrze zapotrzebowanie kaloryczne jest tylko nieznacznie wyższe niż przed ciążą – rośnie o około 300–360 kcal dziennie. Oznacza to, że nie musisz “jeść za dwoje”, lecz jeść dla dwojga – czyli odżywczo i zdrowo. Oto najważniejsze zalecenia żywieniowe i nawyki, o których warto pamiętać:

• Zbilansowana dieta: Staraj się, aby każdy posiłek dostarczał wartościowych składników. W Twoim menu powinny regularnie pojawiać się warzywa i owoce (źródło witamin, minerałów i błonnika), pełnoziarniste produkty zbożowe (ciemne pieczywo, kasze, brązowy ryż, pełnoziarnisty makaron – dostarczają energii i błonnika), białko (chude mięso, drób, ryby, jaja, rośliny strączkowe, nabiał – białko jest budulcem dla rozwijających się tkanek dziecka) oraz zdrowe tłuszcze (oleje roślinne, orzechy, nasiona, awokado – zawierają niezbędne kwasy tłuszczowe, np. omega-3 ważne dla rozwoju mózgu). Talerz przyszłej mamy powinien przypominać Talerz Zdrowego Żywienia – połowę niech stanowią warzywa/owoce, a resztę podziel między białko i produkty zbożowe.
• Wapń i witamina D: Wapń jest teraz szczególnie potrzebny, bo dziecko intensywnie buduje kości i zęby. Zapotrzebowanie na wapń w ciąży wynosi ok. 1000-1200 mg na dobę. Dostarczaj go jedząc nabiał (mleko, jogurty, sery) – np. szklanka mleka to ~300 mg wapnia, kefir, maślanka, migdały, jarmuż, brokuły też są dobrymi źródłami. Witamina D pomaga przyswajać wapń – lekarz prawdopodobnie zalecił Ci suplementację wit. D w ciąży (typowo 1500–2000 IU na dobę), szczególnie jeśli jesteś w okresie jesienno-zimowym. Pamiętaj, że synteza skórna witaminy D (pod wpływem słońca) jest ograniczona zimą, więc suplementacja jest ważna, by zapobiec niedoborom.
• Żelazo: Wraz ze wzrostem objętości krwi i rozwojem dziecka wzrasta zapotrzebowanie na żelazo. Ten pierwiastek jest potrzebny do produkcji czerwonych krwinek, zapobiega anemii u mamy i zapewnia dziecku odpowiednie dotlenienie. W ciąży zalecana dzienna dawka żelaza to ok. 27 mg. Sięgaj po chude czerwone mięso, podroby (np. wątróbka – ale w umiarkowanych ilościach ze względu na wit. A), jajka, zielone warzywa liściaste, buraki, rośliny strączkowe, orzechy. Łącz produkty bogate w żelazo z witaminą C (np. pij sok pomarańczowy do szpinaku), bo to poprawia wchłanianie. Unikaj popijania posiłków herbatą/kawą, bo zmniejszają przyswajanie żelaza.
• Błonnik i nawodnienie: Aby zwalczać zaparcia i wspierać trawienie, błonnik jest Twoim sprzymierzeńcem. Zaleca się około 25-30 gramów błonnika dziennie – znajdziesz go w pełnoziarnistych produktach, warzywach, owocach (jedz je najlepiej ze skórką, jeśli jadalna) i orzechach. Dla przykładu, 1 średni banan to ok. 3 g błonnika, a filiżanka ugotowanej soczewicy ponad 6 g. Pamiętaj jednak, że błonnik potrzebuje wody – pij dużo płynów, inaczej nadmiar błonnika może nasilić zaparcia. Nawadniaj się odpowiednio: wypijaj co najmniej 6–8 szklanek wody dziennie. Odpowiednia ilość płynów usprawnia trawienie, zapobiega zaparciom i zmniejsza ryzyko infekcji dróg moczowych. Dodatkowo woda pomaga transportować składniki odżywcze do łożyska, więc pij regularnie małymi łykami przez cały dzień. Oprócz wody możesz pić rozcieńczone soki, herbatki owocowe, napary ziołowe bezpieczne w ciąży (np. z pokrzywy, rooibos). Ogranicz słodzone napoje gazowane oraz mocną herbatę i kawę (dopuszczalna ilość kofeiny w ciąży to ok. 200 mg dziennie, czyli jedna-dwie filiżanki kawy).
• Bezpieczeństwo żywności: Pamiętaj, że w ciąży Twój układ odpornościowy jest nieco osłabiony, dlatego jesteś bardziej narażona na zatrucia pokarmowe, które mogą być groźne dla dziecka. Unikaj “zakazanych” pokarmów: surowych jaj (np. w koglu-moglu, tiramisu z surowymi jajkami), surowego lub niedogotowanego mięsa (tatar, krwiste steki), surowych ryb i owoców morza (np. sushi z surową rybą, ostrygi), niepasteryzowanego mleka i serów z niepasteryzowanego mleka (np. niektóre sery pleśniowe jak brie, camembert, oscypek prosto od bacy). Te produkty mogą zawierać bakterie lub pasożyty niebezpieczne w ciąży (salmonella, listeria, toksoplazmoza). Myj dokładnie warzywa i owoce przed zjedzeniem (nawet te, które obierasz). Dbaj o higienę w kuchni – przechowuj żywność w lodówce, pilnuj dat ważności, unikaj odgrzewania potraw wielokrotnie. Po zabawie z kotem czy sprzątaniu kuwety zawsze myj ręce (toksoplazmoza). Takie środki ostrożności pomogą Ci ochronić siebie i maleństwo przed infekcjami.
• Kwasy omega-3 i ryby: Kwasy tłuszczowe omega-3, zwłaszcza DHA, wspierają rozwój mózgu i oczu dziecka. Dobrym ich źródłem są tłuste ryby morskie (łosoś, sardynki, makrela atlantycka – ale uwaga na wysokomerkurowe: unikaj dużych drapieżnych ryb jak miecznik, rekin). Jedz ryby 1-2 razy w tygodniu. Jeśli nie lubisz ryb, skonsultuj z lekarzem suplementację DHA (wiele prenatalnych witamin zawiera go). Źródłem roślinnym omega-3 jest siemię lniane, orzechy włoskie, olej lniany – warto je włączyć do diety.
• Witaminy i suplementy: Prawdopodobnie od początku ciąży przyjmujesz kwas foliowy – kontynuuj suplementację zgodnie z zaleceniem lekarza (zwykle 0,4 mg dziennie, a jeśli zalecił inaczej – trzymaj się dawki medycznej). Po 12. tygodniu zwykle włącza się preparaty wielowitaminowe dla ciężarnych lub przynajmniej sam jod (150 µg), witaminę D, czasem kwasy DHA i magnez. Niektóre kobiety, u których stwierdzono niedokrwistość, przyjmują też żelazo w tabletce. Wszystkie suplementy konsultuj z lekarzem – nie bierz nic “na własną rękę” w nadmiarze, bo nadmiar witamin też może być szkodliwy. Trzymaj się zaleconych dawek i wybieraj sprawdzone preparaty przeznaczone dla kobiet w ciąży.
• Regularne posiłki i przekąski: Staraj się nie pomijać posiłków. Idealnie jedz 5 mniejszych posiłków dziennie: śniadanie, drugie śniadanie, obiad, podwieczorek, kolacja. Dzięki temu utrzymasz równy poziom cukru we krwi i unikniesz napadów wilczego głodu, które kończą się przejedzeniem (a to nasila zgagę i dyskomfort). Jeśli masz mdłości lub po prostu mniejszy apetyt o poranku, zacznij od lekkiej przekąski (np. banan, sucharek) i pełne śniadanie zjedz trochę później. Słuchaj swojego ciała – gdy jesteś głodna, jedz wartościowy posiłek; gdy nie masz apetytu, spróbuj chociaż przekąsić coś zdrowego zamiast pustych kalorii. Dobrymi przekąskami są jogurt naturalny z owocami, garść orzechów, warzywa pokrojone w słupki z hummusem, koktajl mleczno-owocowy itp.
• Zachcianki ciążowe: Wiele mam na tym etapie ma już swoje ulubione (czasem zaskakujące) połączenia smakowe. Zachcianki są znane i dopóki mieszczą się w granicach rozsądku – nie ma w nich nic złego. Jeśli masz ochotę na lody czy kawałek czekolady, możesz sobie pozwolić, by poprawić nastrój. Ważny jest umiar. Staraj się, by Twoja podstawowa dieta była zdrowa, a słodkie czy słone przekąski niech będą okazjonalnym dodatkiem, a nie stałym elementem menu. Jeśli natomiast masz zachcianki na rzeczy niejadalne (np. kredę, ziemię, surowy ryż) – koniecznie powiedz o tym lekarzowi, bo może to wskazywać na niedobory mineralne.

Podsumowując, zdrowa dieta w 26 tygodniu ciąży nie różni się bardzo od ogólnych zasad zdrowego odżywiania – jest po prostu jeszcze ważniejsza. Dostosuj ją do swoich potrzeb, jedz tyle, by czuć sytość (ale nie przejedzenie) i pij dużo wody. Dzięki temu zapewnisz sobie lepsze samopoczucie, a dziecku – optymalne warunki do wzrostu.

Ćwiczenia i aktywność fizyczna w 26 tygodniu ciąży

Regularna aktywność fizyczna w ciąży przynosi wiele korzyści: poprawia krążenie, zmniejsza bóle pleców, pomaga kontrolować przyrost wagi i przygotowuje ciało do porodu. W 26 tygodniu ciąży – o ile lekarz nie zalecił inaczej – warto pozostać aktywną, dostosowując ćwiczenia do swojego samopoczucia. Oto kilka wskazówek dotyczących bezpiecznych ćwiczeń w tym okresie:

• Wybierz łagodne formy ruchu: Najlepsze są ćwiczenia o umiarkowanej intensywności, które nie obciążają stawów ani nie powodują ryzyka urazu. Idealne aktywności dla ciężarnych to spacery, pływanie lub aerobik w wodzie, joga prenatalna i pilates dla ciężarnych, a także łagodne ćwiczenia rozciągające. Spaceruj codziennie chociaż 30 minut – świeże powietrze i ruch poprawią Ci nastrój i dotlenią organizm. Pływanie odciąża kręgosłup i stawy (woda “unosi” Twój brzuch), dzięki czemu możesz poczuć się lekka jak piórko, a jednocześnie wzmacniasz mięśnie całego ciała.
• Unikaj sportów urazowych i intensywnych: Teraz nie jest czas na sporty kontaktowe (jak sporty walki, koszykówka, piłka nożna) ani duże ryzyko upadku (jazda konna, narciarstwo, łyżwy). Zrezygnuj też z podnoszenia ciężarów i bardzo intensywnych treningów wytrzymałościowych. Twoje ciało produkuje relaksynę, która rozluźnia więzadła – jesteś bardziej podatna na kontuzje stawów. Słuchaj swojego ciała: jeśli podczas ćwiczeń czujesz ból, zawroty głowy, duszność, skurcze w brzuchu – przerwij i odpocznij. Ćwiczenia mają Ci dodawać energii, a nie wyczerpywać.
• Ćwiczenia Kegla (mięśni dna miednicy): Warto już teraz, w 26 tygodniu, zacząć (jeśli jeszcze tego nie zrobiłaś) regularnie ćwiczyć mięśnie Kegla, czyli mięśnie dna miednicy. To proste ćwiczenia polegające na napinaniu mięśni tak, jakbyś chciała powstrzymać strumień moczu, przytrzymaniu przez kilka sekund i rozluźnieniu. Powtarzaj w seriach po 10 kilka razy dziennie. Silne mięśnie dna miednicy pomogą podczas porodu oraz zapobiegną problemom z nietrzymaniem moczu po porodzie. Co ważne – te ćwiczenia możesz robić praktycznie wszędzie i o każdej porze, nikt nawet nie zauważy
• Rozciąganie i ćwiczenia przeciwbólowe: Jeśli dokuczają Ci bóle pleców lub napięcie mięśni, włącz do swojej rutyny delikatne rozciąganie. Krążenia ramion, ostrożne skłony boczne, “koci grzbiet” na czworakach – to wszystko może przynieść ulgę plecom. Na ból w dole pleców pomaga również pozycja “na czworakach” i kołysanie miednicą w przód i tył. Gdy siedisz długo przy biurku, rób przerwy co godzinę – przejdź się po pokoju, zrób kilka krążeń biodrami, rozluźnij kark (np. wykonując powolne kręgi głową). Pamiętaj też o ćwiczeniach stóp, żeby zapobiegać skurczom łydek: kręć stopami kółeczka, zginaj i prostuj palce, wspinaj się kilka razy na palce stojąc – to poprawi krążenie w nogach.
• Ćwicz bezpiecznie: Podczas ćwiczeń zawsze miej przy sobie butelkę wody i pij małymi łykami, aby się nie odwodnić. Ubieraj się wygodnie – najlepiej na cebulkę (łatwo zdejmiesz warstwę, jeśli zrobi Ci się gorąco). Unikaj przegrzania – nie ćwicz w dusznych pomieszczeniach i upale. W drugim i trzecim trymestrze lekarze zalecają unikać długotrwałych ćwiczeń w pozycji leżącej na plecach, ponieważ ciężka macica może uciskać żyłę główną i powodować zawroty głowy lub spadek ciśnienia. Jeśli robisz ćwiczenia na macie, lepiej leżeć na boku lub podkładać klin/większą poduszkę pod plecy, by tułów był trochę uniesiony.
• Konsultacja z lekarzem: Jeśli nie ćwiczyłaś regularnie przed ciążą, przed rozpoczęciem jakiejkolwiek nowej aktywności porozmawiaj ze swoim lekarzem. W większości przypadków umiarkowany ruch jest wskazany. Istnieją jednak sytuacje, gdy lekarz może zalecić oszczędzający tryb (np. ciąża zagrożona, niewydolność szyjki, krwawienia, łożysko przodujące itp.). Stosuj się do zaleceń medycznych. Jeżeli masz wątpliwości, czy dane ćwiczenie jest bezpieczne, zawsze pytaj – ostrożność przede wszystkim.
• Korzyści psychiczne: Pamiętaj, że ruch to nie tylko korzyści fizyczne, ale też psychiczne. Endorfiny wydzielane podczas umiarkowanej aktywności poprawiają nastrój i pomagają redukować stres. Spacer na świeżym powietrzu czy sesja jogi mogą Cię wspaniale odprężyć, co w ciąży jest bardzo cenne. Znajdź taką formę ruchu, którą lubisz, a będzie Ci łatwiej być konsekwentną.

Podsumowując, ćwiczenia w 26 tygodniu ciąży są jak najbardziej wskazane, jeśli ciąża przebiega prawidłowo. Ruch pomoże Ci poczuć się lepiej, przygotuje ciało do wysiłku porodowego i przyspieszy powrót do formy po narodzinach maluszka. Bądź jednak uważna i troskliwa dla siebie – to nie czas na rekordy, ale na utrzymanie zdrowia i równowagi.

Badania lekarskie w 26 tygodniu ciąży

W okolicach 26 tygodnia ciąży przypada kilka ważnych badań kontrolnych, które pomagają upewnić się, że ciąża przebiega prawidłowo. Oto badania i wizyty, o których powinnaś pamiętać w tym czasie:

• Wizyta kontrolna u ginekologa/położnej: Jeśli realizujesz standardowy kalendarz wizyt, w drugim trymestrze wizyty odbywają się zwykle co około 3-4 tygodnie. W 26 tygodniu możesz mieć zaplanowaną wizytę lub właśnie niedawno ją odbyłaś (np. w 24 tyg.). Podczas wizyty lekarz zmierzy Ci ciśnienie krwi, oceni przyrost wagi, zbada wysokość dna macicy (czyli zmierzy centymetrem Twój brzuszek), osłucha tętno dziecka (przy pomocy detektora tętna lub KTG), a także oceni ewentualne dolegliwości. Jeśli masz pytania lub niepokojące objawy – koniecznie o nich powiedz. Lekarz lub położna może też omówić z Tobą wyniki ostatnich badań i zlecić kolejne (np. morfologię, test obciążenia glukozą itd.).
• Morfologia krwi i badanie moczu: W ciąży kontrolna morfologia jest zwykle wykonywana kilkukrotnie. Około 24-28 tygodnia warto zbadać ponownie krew, by sprawdzić poziom hemoglobiny i wykluczyć anemię ciążową. Jeżeli Twoja hemoglobina spadła poniżej normy, lekarz zaleci suplementację żelaza i dietę bogatą w ten pierwiastek. Badanie ogólne moczu również wykonuje się regularnie – pozwala wykryć infekcje układu moczowego (nawet bezobjawowe) oraz sprawdzić, czy nie pojawia się białko w moczu (co mogłoby wskazywać np. na nadciśnienie ciążowe lub stan przedrzucawkowy). W 26 tygodniu powinnaś mieć aktualne badanie moczu; jeśli nie, poproś lekarza o skierowanie.
• Test obciążenia glukozą (OGTT): To bardzo ważne badanie wykonywane między 24 a 28 tygodniem ciąży w kierunku cukrzycy ciążowej. Polega na wypiciu na czczo roztworu 75 g glukozy i pomiarze poziomu cukru we krwi przed obciążeniem oraz 1 godzinę i 2 godziny po wypiciu. W 26. tygodniu ciąży najpóźniej powinnaś wykonać to badanie, jeśli jeszcze tego nie zrobiłaś. Wynik wskaże, czy Twój organizm prawidłowo metabolizuje glukozę. Jeśli wynik jest podwyższony, nie panikuj – dodatni wynik testu przesiewowego jeszcze nie oznacza cukrzycy. Konieczna będzie jednak dalsza diagnostyka (np. powtórzenie badania lub inne testy). W razie potwierdzenia cukrzycy ciążowej, otrzymasz odpowiednie zalecenia dietetyczne i być może skierowanie do diabetologa. Leczenie cukrzycy ciążowej (najczęściej sama dieta, czasem insulina) ma na celu utrzymanie prawidłowego poziomu cukru, aby zapobiec powikłaniom dla Ciebie i maluszka.
• Badanie na przeciwciała anty-D (jeśli masz Rh-): Jeśli masz ujemny czynnik Rh, a ojciec dziecka jest Rh+, istnieje ryzyko konfliktu serologicznego. Standardowo u kobiet Rh- wykonuje się około 25-28 tygodnia badanie na obecność przeciwciał anty-D. Jeżeli przeciwciała się nie pojawiły (co jest pożądane), to między 28 a 30 tygodniem podaje się profilaktycznie immunoglobulinę anty-D, by zapobiec ewentualnemu uczuleniu w późniejszym czasie ciąży. Dlatego w 26 tygodniu warto sprawdzić swój Rh i przeciwciała (jeśli jeszcze tego nie zrobiono). Lekarz poinformuje Cię o dalszych krokach.
• USG połówkowe – już za Tobą: Między 18 a 22 tygodniem ciąży wykonywane jest tzw. USG połówkowe (dokładne badanie anatomii płodu). Jeśli jesteś w 26 tygodniu, masz je zapewne już za sobą. Kolejne rutynowe USG przewidziane jest około 28-32 tygodnia (tzw. USG III trymestru), gdzie ocenia się wzrastanie płodu i położenie dziecka. Czasami lekarz może zlecić dodatkowe USG właśnie ok. 26-28 tygodnia, np. żeby sprawdzić ilość wód płodowych lub położenie łożyska, zwłaszcza jeśli wcześniej były jakieś wątpliwości. Na przykład, jeśli odczuwasz ból lub nietypowy dyskomfort w okolicy brzucha, lekarz może wykonać USG, by upewnić się, że ilość wód płodowych jest prawidłowa. Generalnie jednak, jeśli nie ma wskazań, to w 26 tygodniu dodatkowe USG nie jest rutynowe – czekasz sobie spokojnie na następne badanie za parę tygodni.
• Szczepienia w ciąży: W okolicy trzeciego trymestru pojawia się temat szczepień zalecanych ciężarnym. W Polsce rekomenduje się m.in. szczepienie przeciw krztuścowi (krztusiec, tężec, błonica – szczepionka dTap) około 27–36 tygodnia ciąży. Ma to na celu przekazanie dziecku przez łożysko przeciwciał ochronnych na pierwsze miesiące życia (krztusiec bywa groźny dla noworodków). Jeżeli jeszcze nie rozmawiałaś z lekarzem o tym, zapytaj przy najbliższej wizycie o szczepienie przeciw krztuścowi – czy jest Ci zalecane i kiedy najlepiej je wykonać. Jeśli zima się zbliża, warto też rozważyć szczepienie przeciw grypie (jest bezpieczne w każdym trymestrze). Wszystkie szczepienia ustal z lekarzem, biorąc pod uwagę Twój stan zdrowia.
• Kontrola stomatologiczna: Ciąża to okres, w którym zęby i dziąsła są bardziej narażone na problemy (np. wskutek zmian hormonalnych częstsze krwawienia dziąseł, ryzyko próchnicy). Jeśli nie byłaś u dentysty od początku ciąży, to dobry moment, by się wybrać na kontrolę. Leczenie zębów w ciąży jest dozwolone, znieczulenie miejscowe również – nie obawiaj się, że nie można leczyć ubytków. Nieleczone infekcje w jamie ustnej są znacznie groźniejsze niż ewentualne minimalne ryzyko związane z wizytą u dentysty. Profilaktyka jest ważna: usuń kamień nazębny, wylecz ubytki, zapobiegaj stanom zapalnym dziąseł. Zdrowe zęby mamy to mniejsze ryzyko np. przedwczesnego porodu, więc dentysta naprawdę jest Twoim sprzymierzeńcem.
• Inne badania: W zależności od sytuacji, lekarz może zlecić dodatkowe testy. Np. jeśli jesteś w grupie ryzyka konfliktu serologicznego – wspomniane badanie na przeciwciała. Jeśli masz ujemny wynik WR (badania na kiłę) z początku ciąży, pod koniec II trymestru rutynowo powtarza się to badanie. W niektórych przypadkach sprawdza się poziom TSH (gdy masz problemy z tarczycą). Każda ciąża jest inna, więc postępuj zgodnie z indywidualnymi zaleceniami lekarza prowadzącego.

Przygotowania do porodu – co możesz robić w 26 tygodniu ciąży

Do planowanego terminu porodu pozostaje jeszcze około 14 tygodni, ale warto już teraz myśleć o przygotowaniach. Trzeci trymestr potrafi minąć szybciej, niż się wydaje, a z większym brzuchem wiele rzeczy robi się trudniej – dlatego wykorzystaj czas i względnie dobrą formę w 26 tygodniu ciąży, by zająć się organizacją i planowaniem. Oto, co możesz uwzględnić w swoich przygotowaniach:

• Kompletowanie wyprawki dla dziecka: Wiele przyszłych mam właśnie około szóstego-siódmego miesiąca zaczyna kompletować ubranka, akcesoria i sprzęty dla maluszka. To dobry moment – masz już zapewne listę potrzebnych rzeczy. Przejrzyj, co już masz, zwłaszcza jeśli dostałaś coś od rodziny czy znajomych (używane ubranka, sprzęty). Zrób listę brakujących elementów wyprawki. Rozłoż zakupy w czasie – np. w tym tygodniu możesz kupić podstawowe ubranka w najmniejszym rozmiarze (body, pajacyki, skarpetki, czapeczki), w kolejnym fotelik samochodowy, potem wózek itd. Unikniesz w ten sposób jednorazowego dużego wydatku i stresu, że wszystko na ostatnią chwilę. Kompletowanie wyprawki to też przyjemność – ciesz się wybieraniem uroczych ubranek i urządzaniem kącika dla niemowlaka. Jeśli jeszcze tego nie zrobiłaś, pomalutku przygotuj miejsce dla dziecka – czy to będzie osobny pokoik, czy kącik w sypialni rodziców. Możesz rozejrzeć się za łóżeczkiem (lub dostawką), przewijakiem, wanienką. Pomyśl również o sobie – wyprawka dla mamy do porodu i po porodzie też jest ważna (np. koszula do karmienia, biustonosz do karmienia, podkłady poporodowe itd.). Nie musisz kupować wszystkiego naraz, ale warto mieć plan działania.
• Szkoła rodzenia: Jeżeli planujesz uczęszczać do szkoły rodzenia, to dobry moment, by się zapisać. Wiele kursów startuje właśnie pod koniec II trymestru lub na początku III trymestru, tak aby zakończyć się ok. 36-37 tygodnia (przed samym porodem). Szkoła rodzenia to świetna okazja, by przygotować się teoretycznie i praktycznie do porodu, poznać techniki oddechowe, nauczyć się opieki nad noworodkiem, a przede wszystkim rozwiać wiele wątpliwości. Dodatkowo poznasz inne pary oczekujące dziecka – często te znajomości przeradzają się w grupy wsparcia młodych rodziców. Zorientuj się, czy w Twojej okolicy są bezpłatne szkoły rodzenia (np. przy szpitalach, finansowane przez miasto), czy wolisz prywatny kurs (online lub stacjonarny). Zachęć swojego partnera, by Wam towarzyszył – to cenna wiedza również dla niego.
• Plan porodu: Coraz więcej przyszłych mam przygotowuje tzw. plan porodu – dokument, w którym spisujesz swoje preferencje odnośnie przebiegu porodu i opieki okołoporodowej. Możesz uwzględnić w nim takie kwestie jak: preferowana pozycja rodzenia (o ile wszystko przebiega prawidłowo), metody łagodzenia bólu, czy zgadzasz się na nacięcie krocza tylko w ostateczności, pierwsze kangurowanie, karmienie piersią itd. W 26 tygodniu to jeszcze nie musisz go pisać, ale warto zacząć się nad tym zastanawiać. Poznawaj opcje – np. porozmawiaj w szkole rodzenia o różnych metodach łagodzenia bólu (czy chciałabyś z nich skorzystać), dowiedz się jakie praktyki ma szpital, w którym planujesz rodzić. Plan porodu zawsze możesz zmienić, ale jego przygotowanie zmusza do przemyślenia pewnych spraw i daje poczucie kontroli. Kiedy już go stworzysz (zazwyczaj na początku III trymestru), omów go ze swoim lekarzem lub położną. Pamiętaj jednak, że poród bywa nieprzewidywalny i najważniejsze jest bezpieczeństwo Wasze – plan to wskazówka dla personelu, ale pewne rzeczy mogą potoczyć się inaczej z medycznej konieczności.
• Wybór szpitala i personelu: Zastanów się, gdzie chciałabyś rodzić. Jeśli masz do wyboru kilka szpitali, poczytaj opinie, dowiedz się, które są przyjazne mamie i dziecku (np. zapewniają kontakt skóra do skóry zaraz po porodzie, mają możliwość obecności partnera przy porodzie, znieczulenie na życzenie itp.). Możesz zapytać lekarza lub inne mamy o rekomendacje. Jeśli myślisz o porodzie rodzinnym, upewnij się jakie są wymagania (np. obecnie często trzeba mieć aktualne wyniki badań na COVID dla osoby towarzyszącej lub inne formalności). Niektóre mamy decydują się na dodatkową opiekę położnej środowiskowej lub douli. Doula to osoba, która zapewnia emocjonalne i praktyczne wsparcie podczas porodu i w połogu (nie zastępuje położnej medycznej, ale towarzyszy rodzącej, dodając otuchy). Jeśli czujesz, że potrzebujesz takiego wsparcia i masz możliwość, możesz rozejrzeć się za doświadczoną doulą. Wiele kobiet decyduje się też na poród w asyście zaufanej położnej (tzw. położna “na telefon”) – jeśli rozważasz takie rozwiązanie, 26 tydzień to dobry czas, by nawiązać kontakt, ponieważ później może być trudno kogoś znaleźć z wolnym grafikiem.
• Wsparcie w opiece nad starszym dzieckiem: Jeśli to nie Twoje pierwsze dziecko, zastanów się, kto zajmie się starszą pociechą, kiedy Ty pojedziesz rodzić. Uzgodnij z rodziną lub przyjaciółmi “plan awaryjny” – np. babcia przyjedzie na czas porodu, albo sąsiadka zostanie z dzieckiem dopóki tata nie wróci ze szpitala. Dobrze mieć te ustalenia wcześniej omówione, by uniknąć stresu w ostatniej chwili.
• Organizacja życia domowego: Pomyśl praktycznie o pierwszych tygodniach po porodzie. Czy masz możliwość poprosić kogoś o pomoc w domu? Może mama, teściowa lub siostra mogłyby przyjechać na kilka dni, by pomóc w gotowaniu czy sprzątaniu? A może z partnerem przygotujecie “bazę” jedzenia – ugotujecie i zamrozicie kilka obiadów na zapas? Już teraz możecie np. zacząć odkładać drobne na ewentualne zamawianie posiłków po porodzie, jeśli nie będzie sił gotować. Takie planowanie może wydawać się na wyrost, ale wiele nowych mam przyznaje, że to bardzo pomogło w pierwszych trudnych tygodniach.
• Przygotowanie rodzeństwa: Jeśli masz już dziecko/dzieci, zacznij je oswajać z myślą o pojawieniu się maluszka. Włącz je w przygotowania – np. pokaż USG, pozwól wybrać zabawkę dla dzidziusia, opowiadaj o tym, co będzie. Czytajcie książeczki o rodzeństwie. Zapewniaj starszaka o swojej miłości i że będzie zawsze dla Ciebie ważny. Narodziny rodzeństwa to duża zmiana dla dziecka, warto więc wcześniej o tym rozmawiać.
• Finanse i formalności: Upewnij się, że macie z partnerem zaplanowane sprawy formalne przed porodem. Jeśli pracujesz, wkrótce zapewne pójdziesz na urlop macierzyński/rodzicielski – sprawdź jakie dokumenty musisz dostarczyć do pracodawcy i ZUS, by otrzymać zasiłek. Jeśli przysługują Wam jakieś świadczenia (np. “becikowe” czy inne wsparcie), zorientuj się zawczasu, jakie warunki trzeba spełnić. W 26 tygodniu możesz być już w trakcie załatwiania formalności związanych np. z urlopem tacierzyńskim dla partnera (jeśli planuje go wziąć tuż po porodzie). Dobrze jest mieć plan finansowy na czas, gdy będziesz na urlopie rodzicielskim – przejrzyj budżet domowy, zobacz na co idą pieniądze, gdzie ewentualnie można zaoszczędzić, bo wkrótce dojdą wydatki na maluszka.
• Ciesz się ciążą: W ferworze przygotowań nie zapominaj o sobie. Znajdź czas na relaks – spotkaj się z przyjaciółmi (póki masz na to energię i czas – po porodzie może być trudniej), pójdź do kina z partnerem, zrób coś miłego tylko dla siebie. To ostatnie tygodnie względnej swobody tylko we dwoje – wykorzystajcie je. Może uda się nawet krótki wyjazd we dwoje (tzw. babymoon)? Oczywiście za zgodą lekarza i jeśli czujesz się na siłach – 26 tydzień to jeszcze całkiem bezpieczny czas na podróże, choć najlepiej unikać bardzo długich lotów. Nawet weekend w spa czy nad jeziorem może dać Wam odpoczynek i wzmocnić więź przed dużą życiową zmianą.

Praktyczne porady dla rodziców w 26 tygodniu ciąży

W tym miejscu zebraliśmy praktyczne porady – krótkie wskazówki, które mogą ułatwić życie przyszłym mamom (i tatom!) w 26 tygodniu ciąży:

• Dbaj o postawę ciała: Staraj się siedzieć prosto, z podparciem dla pleców, i unikać długiego stania. Jeśli pracujesz przy biurku, zainwestuj w wygodne krzesło. Prawidłowa postawa zmniejszy bóle kręgosłupa. Gdy stoisz, rób co jakiś czas krok, zmień nogę obciążaną – nie stój nieruchomo. Unikaj noszenia ciężkich toreb – rozkładaj ciężar równomiernie, np. na dwie ręce lub używaj plecaka.
• Wygodny sen: Śpij na lewym boku z poduszką między kolanami. Ta pozycja poprawia przepływ krwi do dziecka i Twoich nerek. Możesz też podłożyć poduszkę pod brzuch dla podparcia. Jeśli budzisz się na plecach – nie panikuj, po prostu przekręć się z powrotem na bok. Dobrym zakupem jest długa poduszka ciążowa, która ułatwia znalezienie wygodnej pozycji do snu.
• Łagodzenie zgagi: Jeśli dokucza Ci zgaga, spróbuj domowych sposobów: wypij mały łyk mleka, zjedz migdała, żuj powoli migdały blanszowane – niektórym mamom to pomaga złagodzić kwasotę. Unikaj kładzenia się tuż po jedzeniu; ostatni większy posiłek jedz na 2-3 godziny przed snem. Możesz podnieść wezgłowie łóżka o parę centymetrów (np. kładąc książki pod nogi łóżka) lub spać na większej poduszce, by głowa była wyżej od żołądka.
• Radzenie sobie ze skurczami Braxtona-Hicksa: Pod koniec II trymestru możesz zacząć odczuwać skurcze Braxtona-Hicksa – czyli twardnienie brzucha, zwykle bezbolesne lub lekko niekomfortowe, nieregularne skurcze macicy (tak organizm “trenuje” przed porodem). Jeśli poczujesz taki skurcz, spróbuj zmienić pozycję, nawodnij się (często skurcze przepowiadające nasilają się przy odwodnieniu) i zrelaksuj. Ciepła (ale nie gorąca) kąpiel może pomóc rozluźnić macicę. Pamiętaj: Braxton-Hicks są nieregularne i ustępują, natomiast jeśli skurcze stają się regularne, bolesne lub towarzyszą im inne objawy (np. krwawienie) – od razu skontaktuj się z lekarzem, bo to może być przedwczesna akcja porodowa.
• Ćwicz oddechy i techniki relaksacyjne: Już teraz możesz praktykować ćwiczenia oddechowe, które przydadzą się w czasie porodu. Ćwicz wolne, głębokie oddychanie przeponą, rytmiczne wdechy nosem i wydechy ustami. Wypróbuj też techniki relaksacji – słuchaj spokojnej muzyki, korzystaj z medytacji dla ciężarnych czy treningu autogennego. To pomoże Ci radzić sobie ze stresem teraz i ułatwi wejście w rytm porodowy, gdy nadejdzie czas.
• Nawilżanie skóry i masaż: Swędzi Cię skóra na brzuchu? To znak, że się rozciąga. Nawilżaj skórę minimum dwa razy dziennie oliwką lub balsamem na rozstępy. Poproś partnera o delikatny masaż – niech kolistymi ruchami wciera oliwkę w Twój brzuch, biodra, uda. To nie tylko poprawi elastyczność skóry i może zapobiec rozstępom, ale też pozwoli Wam nawiązać kontakt z maluszkiem (dziecko może reagować na dotyk i masaż brzuszka lekkimi ruchami).
• Wygoda przede wszystkim: Noś wygodne ubrania ciążowe – w 26 tygodniu Twój brzuch potrzebuje przestrzeni. Elastyczne pasy ciążowe w spodniach, bawełniane koszulki na ramiączkach, luźne sukienki – to Twoi sprzymierzeńcy. Zainwestuj w dobrze dopasowany, podtrzymujący biustonosz – piersi są teraz cięższe, więc dobry stanik odciąży kręgosłup (biustonosz sportowy lub ciążowy z szerokimi ramiączkami będzie idealny). Nie krępuj się kupić większej bielizny, jeśli czujesz, że dotychczasowa Cię uciska.
• Organizacja codziennych obowiązków: Zaczynasz czuć się ciężej i szybciej się męczysz, więc ułatwiaj sobie życie. Jeśli to możliwe, podziel obowiązki domowe między siebie a partnera – Ty nie dźwigaj ciężkich zakupów, nie stój długo przy prasowaniu czy myciu podłóg. Rób przerwy na odpoczynek. Może warto rozważyć zamawianie zakupów spożywczych z dostawą do domu, by nie taszczyć siatek? A może poprosić bliskich o pomoc w większych porządkach przed porodem? To nie wstyd prosić o pomoc – każdy chętnie wesprze przyszłą mamę.
• Komunikacja z lekarzem: Nie wahaj się dzwonić do swojego lekarza lub położnej, jeśli coś Cię niepokoi. Od tego oni są. Lepiej zapytać o błahostkę i się uspokoić, niż zamartwiać się w milczeniu. Zapisuj sobie pytania, które chcesz zadać na wizycie (łatwo zapomnieć w stresie). Możesz też zapisać odczuwane objawy czy ruchy dziecka, by omówić je potem z lekarzem. Pamiętaj – nie ma głupich pytań, a Twój spokój jest bezcenny.
• Partnerze, bądź obecny: Ta porada dla przyszłych tatusiów: angażuj się! 26 tydzień to dobry moment, by zacząć aktywnie uczestniczyć – mów do brzuszka (dziecko już słyszy Twój głos), chodź na USG i wizyty, pomóż partnerce w domu bez proszenia. Możecie razem kompletować wyprawkę czy wybierać imię dla dziecka (to też przyjemne zadanie – listę imion warto zacząć już teraz, bo wybór bywa trudny). Twoje wsparcie psychiczne i fizyczne dla partnerki jest teraz nieocenione. A dla Ciebie to też budowanie więzi z maluszkiem – im bardziej czujesz się częścią tego procesu, tym pewniej wejdziesz w rolę taty.

Każda ciąża jest inna, więc nie wszystkie porady muszą pasować do Twojej sytuacji. Wybierz to, co dla Was najlepsze. Najważniejsze, abyś w 26 tygodniu ciąży dbała o swoje zdrowie i komfort – szczęśliwa, spokojna mama to najlepsze, co możesz dać swojemu dziecku już teraz.

Najczęstsze pytania (FAQ) o 26. tydzień ciąży

Bibliografia

• BabyCenter. „26 weeks pregnant – fetal development„. (Informacje o rozwoju płodu w 26 tygodniu, m.in. wzrost i waga dziecka, rozwój zmysłów)
• NHS (National Health Service) – Pregnancy week-by-week: Week 26. (Porady dla mam w 26 tygodniu, objawy takie jak skurcze nóg, zalecenia dot. aktywności)
• Liverpool Women’s NHS. „Risk of having a premature baby at 26–30 weeks” (Ulotka informacyjna; statystyki przeżywalności wcześniaków urodzonych w 26 tygodniu – ok. 80% przeżywa przy intensywnej opiece)