Warto doceniać starania dziecka bez względu na to, czy efekt poczynań malucha jest satysfakcjonujący. Dostrzeganie wkładu pracy dziecka oraz podkreślanie dużego znaczenia działań podejmowanych przez malucha wywiera korzystny wpływ na jego samoocenę oraz pewność siebie.
Okazywanie czułości i rodzicielskiej miłości podczas rozmów z dzieckiem, a także podkreślanie wiary w możliwości dziecka pomaga mu rozwijać się oraz osiągać postawione cele. Błędem jest uznawanie częstych pochwał za prowadzące do rozpieszczania. Ich wpływ na zachowanie dziecka i proces wychowywania jest bardziej korzystny w porównaniu do nagan oraz napomnień.
Nieustanne strofowanie malucha nie powoduje poprawy jego zachowania. Dziecko zachowuje się nadal niepoprawnie, jakby uwagi rodzica nie miałyby znaczenia. Maluch rozumie, że jego postępowanie jest nieprawidłowe. Niemniej wykorzystuje je, w celu zwrócenia na siebie uwagi rodzica. Rodzice mają skłonność do dostrzegania nieprawidłowych zachowań i niezauważania poprawnego postępowania dziecka. Maluch bardzo szybko dostrzega, że chcąc skupić na sobie uwagę rodzica musi zachować się niepoprawnie. Dlatego też kary mogą jedynie umocnić niepoprawne zachowania.
Pochwały kierowane do dziecka, które dobrze się zachowuje, są dla niego oznaką miłości i akceptacji ze strony rodziców. W rezultacie maluch powtarza aprobowane czynności, więc prawidłowe wzorce zachowań są utrwalane. Poprzez chwalenie malucha rodzic wysyła sygnał, że zauważa pozytywne działania i docenia je. Dziecko zostaje tym samym zmotywowane do właściwych zachowań.
Spis treści
Pochwały budują pewność siebie i poczucie własnej wartości.
Chwalenie dziecka jest jednym ze sposobów motywowania i wspierania malucha w dążeniu do celu. Niewłaściwym jest założenie, że zbyt częste słowa pochwały mogą prowadzić do rozpieszczenia dziecka. Okazywanie miłości ma ogromny wpływ na postawę malucha i kształtowanie prawidłowych relacji między rodzicami i dzieckiem. Słowa uznania i akceptacji działają uspokajająco na dziecko oraz pomagają budować jego wiarę we własne siły. Reakcje rodziców na zachowania dziecka jest przez nie bardzo szybko dostrzegane i ma dla nich duże znaczenie. Uzyskanie aprobaty rodziców jest dla dziecka bardzo istotne. Prezentowanie nowych osiągnięć i umiejętności ma na celu wzbudzenie poczucia dumy u rodziców.
Jeżeli dziecko nie czuje, że rodzice są dumni z jego działań, motywacja do dalszego rozwoju może osłabnąć. Brak pochwał w dzieciństwie wpływa na postawę w dorosłym życiu. Pochwały pomagają zapewnić poczucie bezpieczeństwa i bycia kochanym. Niechwalenie dziecka może wywoływać u niego przekonanie, że nie zasługuje ono na rodzicielską miłość i nie jest w stanie sprostać ich wymaganiom.
Pochwały pozytywnie wpływają na rozwój dziecka
W świetle aktualnej wiedzy z dziedziny psychologii w ciągu pierwszych lat życia kształtuje się stosunek do otaczającego dziecko świata. Zachęcanie dzieci do wysiłku oraz okazywanie czułości pomaga budować poczucie własnej wartości oraz pozytywnie wpływa na rozwój malucha. Najbliżsi powinni okazywać dziecku uczucia poprzez dobre, czułe słowa, aby zyskały przekonanie, że otaczający je świat jest dobry. Dzięki temu nabiera ono śmiałości oraz jest bardziej otwarte na zmiany i poznawanie rzeczywistości. Dziecko doceniane przez rodziców, którzy nie szczędzą pochwał jest też mniej agresywne w stosunku do innych, w porównaniu z dziećmi, które są wychowywane w odmienny sposób, głównie przez strofowanie. Interesujące są wyniki badań amerykańskiej psycholog dziecięcej Melindy Ross. Dotyczą one między innymi wpływu czułych i miłych słów oraz pochwał na zachowanie dziecka względem rówieśników.
Maluch, który czuje się doceniany i kochany przez rodziców stosuje przemoc aż siedem razy rzadziej. Wspomniane badania wykazały również, że u dzieci rozwijających się w atmosferze czułości i akceptacji napady histerii występują pięć razy rzadziej. Wychowywanie dzieci w warunkach niepewności i strachu sprzyja agresywnym zachowaniom. Czułość i akceptacja zapewniają dziecku poczucie bezpieczeństwa oraz kształtują w nim przekonanie, że nie musi ono walczyć o swoją pozycję wykorzystując agresywne i histeryczne zachowania. Sposób zachowania dziecka względem innych jest kształtowany w oparciu o to, jak jest ono traktowane przez rodziców. Spokojne rozmowy z dzieckiem oraz kierowanie do niego słów pełnych szacunku i miłości są wzorem do naśladowania. Traktowanie dziecka jak równoprawnego partnera rozmowy jest bardzo istotne. Będzie ono w podobny sposób odnosić się do rodziców oraz innych osób. Dziecko o pozytywnym nastawieniu do innych łatwiej zyskuje akceptację i sympatię w środowisku.
Pochwały budują motywację
Okazywanie wsparcia i udzielanie pochwał mają korzystny wpływ na budowanie motywacji do działania. Rodzice mają tendencje do nadmiernej ochrony dziecka oraz zapobieganie porażkom. Nie jest to do końca prawidłowe, ponieważ kolejne niepowodzenia pomagają budować doświadczenie i uczyć się na błędach. Warto w razie porażek wspierać dziecko poprzez zachęcanie go do podjęcia kolejnej próby. Bardzo ważne jest także zachowanie odpowiedniej mimiki twarzy. Pochwały powinny być udzielane z uśmiechem. Słowa powinny odpowiadać gestom i mimice twarzy. Dzieci zwracają uwagę na mowę ciała. Udzielanie wsparcia w okresie dzieciństwa wpływa korzystnie na jego postawę w dorosłym życiu.
Mądre pochwały
Częste i mądre pochwały przynoszą pozytywne rezultaty. Nie powinny być one jednak fałszywe i odpowiadać rzeczywistym osiągnięciom dziecka. Chwalenie dziecka ot tak, traktowanie ich rutynowo i udzielanie ogólnych pochwał nie jest do końca prawidłowe. Bardzo łatwo można dojść do wprawy w udzielaniu pochwał. Słowa odniosą skutek, jeżeli będą kierowane do dziecka zgodnie z poniższymi wskazówkami.
Jak chwalić dziecko?
Warto zauważać nawet drobne postępy i mało znaczące, ale poprawne zachowania dziecka. Należy chwalić je, aby nabierało ono przekonania, że rodzic dostrzega jego starania i rozwój umiejętności. Rodzic nie powinien traktować pochwał rutynowo. Chwaląc dziecko warto wykorzystać kreatywne myślenie. Jeżeli rodzic ciągle powtarza te same pochwały z czasem dziecko przestanie je odbierać pozytywnie. Słowa, które są zbyt często powtarzane tracą moc. Warto chwaląc dziecko okazywać mu czułość poprzez odpowiednie gesty i uśmiech. Pochwały powinny dotyczyć konkretnych zachowań dziecka, aby wiedziało ono, jakiego zachowania dotyczą pochwały. Dokładne określenie poprawnego zachowania dziecka pokazuje mu, jakie rodzic ma wobec niego oczekiwania. Następnym razem dostrzeżone zachowanie zostanie przez nie powtórzone. Udzielanie skonkretyzowanych pochwał pomaga utrwalać pozytywne zachowania.
Nie warto zwlekać z udzielaniem dziecku pochwał. Czekanie z komplementami nie wywiera pozytywnego wpływu. Dzieci są niecierpliwe i oczekują od rodzica, że natychmiast dostrzeże prawidłowe zachowanie. Pochwały mogą mieć formę podziękowania za to, że maluch dostosował się do prośby rodzica. Warto chwalić dziecko za zaniechanie nieprawidłowych czynności. Chwaląc dziecko należy unikać pejoratywnych i negatywnych określeń. Pochwały powinny być miłe i czułe. W przeciwnym razie nie będą one wywierać korzystnego wpływu na zachowanie dziecka i proces wychowawczy.