Choroby tarczycy, m.in. najpopularniejsze – nadczynność i niedoczynność – mogą być powodem sporych kłopotów ze zdrowiem. Ich objawy często są mało charakterystyczne. Najważniejsze są wobec tego badania, którym bezwzględnie warto się poddać. Im wcześniej rozpoznamy chorobę, tym większe mamy szanse na jej wyleczenie.
Spis treści
Tarczyca i jej hormony
Tarczyca to gruczoł, który wytwarza takie hormony jak trójjodotyroninę (T3), tyroksynę (T4) i kalcytoninę. Są bardzo ważne, gdyż wpływają na metabolizm, działanie innych hormonów oraz rozwój układu nerwowego. Ich prawidłowa praca jest niezbędna dla całego organizmu. Tyroksyna wpływa m.in. na funkcje gruczołów płciowych i reguluje przemianę materii (razem z T3), kalcytonina zapobiega osteoporozie.
Choroby tarczycy
Choroby tarczycy są rozpowszechnione szczególnie wśród kobiet i stanowią poważne zagrożenie dla zdrowia. Ich diagnostyka jest wobec tego niezwykle ważna. Zauważone odpowiednio wcześnie są o wiele łatwiejsze do wyleczenia. Oto objawy, które, gdy wystąpią, powinny wzbudzić czujność:
- zmiana wagi, np. tycie niespowodowane objadaniem się,
- zaburzenia nastroju, nerwowość, stany depresyjne
- zaburzenia cyklu miesięcznego,
- wypadanie włosów,
- dolegliwości ze strony układu pokarmowego,
- nadwrażliwość na zimno,
- zaburzenia pamięci.
Diagnostyka nieprawidłowości
Diagnozowanie chorób tarczycy odbywa się kilkuetapowo. Najpierw następuje rozmowa z lekarzem i badanie, w którego skład wchodzi m.in. dotykanie tarczycy, mierzenie pulsu, ciśnienia krwi, sprawdzanie, czy tzw. wole jest powiększone. Następnie zleca się badania laboratoryjne krwi. To najprostsza metoda wykrywania nieprawidłowości tarczycy. Sprawdzany jest poziom trzech hormonów: TSH (wydzielany przez przysadkę, pobudza tarczycę do działania) oraz T3 i T4. Kolejny krok to badania obrazowe (należy do nich np. tomografia, rezonans magnetyczny, ultrasonografia). W przypadku tarczycy wykonuje się USG gruczołu, aby sprawdzić jego rozmiar, położenie i wykryć nieprawidłowości w strukturze i zauważyć guzki, które mogą być potencjalnie niebezpieczne. Ostatnim elementem diagnostyki jest biopsja tarczycy. Pozwala ustalić, czy wykryty guzek to nowotwór. W przypadku wykrywania konkretnych chorób diagnostyka wygląda następująco:
Niedoczynność– Objawy niedoczynności są słabo wyraźne. Można je pomylić ze starzeniem się organizmu. Aby zdiagnozować niedoczynność, należy zbadać poziom hormonów we krwi. W przypadku tej choroby TSH jest podwyższone, a T3 i T4 mają prawidłowy poziom.
Nadczynność– Znaczna część chorych doświadcza nerwowości, bezsenności, braku siły, nadmiernej potliwości, szybkiego bicia serca, a także duszności i utraty wagi. W przypadku nadczynności badania pokażą obniżony poziom TSH i podwyższony T4.
Wole obojętne– Wole to powiększenie gruczołu tarczycy. Jeśli jest obojętne, oznacza to, iż poziom hormonów jest prawidłowy. Przyczyną wola obojętnego jest niedobór jodu, a rozpoznaje się je, badając poziom T3 i T4 oraz wykonując USG.
Nowotwór– Rak tarczycy to na szczęście rzadka choroba. Jest to twardy guzek, któremu dodatkowo może towarzyszyć chrypka i powiększenie węzłów chłonnych. Rozpoznanie nowotworu tarczycy następuje przez badanie USG oraz biopsję.
